مزایا و معایب داکت اسپلیت

داکت اسپلیت چیست؟

داکت اسپلیت (Duct Split) یکی از رایج‌ترین سیستم‌های تهویه مطبوع در سطح جهان است، این سیستم همانند اسپلیت دیواری از یک واحد داخلی (اواپراتور) و یک واحد خارجی (کندانسور) تشکیل شده است. این دستگاه توسط لوله‌های مسی به یک‌دیگر متصل می‌گردند.

داکت اسپلیت ها که با عنوان اسپلیت کانالی نیز شناخته می شوند با استفاده ازهوای برگشت سبب بالا رفتن راندمان کاری دستگاه، صرفه جویی در سوخت و ایجاد هوای تازه برای نیاز هر واحد آپارتمانی، مجتمع های تجاری و اداری در تابستان و زمستان می گردند.

دلیل استفاده داکت اسپلیت ها در ساختمان هایی که طبقات زیادی دارند این است که اگر در هر واحد بخواهد یک اسپلیت جداگانه داشته باشد دیگر در پشت بام یا پشت پنجره جایی نمی ماند و بسیار شلوغ خواهد شد.

به همین دلیل یک یونیت خارجی در پشت بام نصب می شود سپس به کمک کانال کشی به هر نقطه ای که لازم است یونیت داخلی به صورت دیواری یا در سقف کاذب نصب می شود. از مواردی که داکت اسپلیت را نسبت به اسپلیت دیواری متمایز ساخته استفاده از کانال های تهویه برای انتقال هوا می باشد.

که این امر مزیت داکت اسپلیت محسوب می شود زیرا با وجود کانال های تهویه هوای مطبوع به صورت یکسان به تمام نقاط ساختمان توزیع می شود. داکت اسپلیت ها از چهاز جز اصلی شامل کمپرسور، کندانسور، لوله مویین (شیر انبساط) و اواپراتور تشکیل می شوند که این اجزا سیکل تبرید تراکمی بخار را تشکیل می دهند.

عملکرد داکت اسپلیت

سرمایش و گرمایش در این سیستم توسط هواساز با مکش هوای داخلی انجام می‌پذیرد.عملکرد دستگاه داکت اسپلیت در حالت سرمایش دقیقا مشابه سیستم‌های اسپلیت یا همان کولر گازی می‌باشد. به این معنی که این دستگاه جهت تولید سرما با استفاده از سیکل تبرید گاز مبرد را با عبور از اجزا سیکل مانند کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط و اواپراتور و تغییر فاز مبرد هوای عبوری از روی کویل اواپراتور را سرد کرده و آن را به تهویه شونده تحویل می‌دهد.

بدیهی است که در این حالت منبع انرژی دستگاه برق می‌باشد. در حالت گرمایش دستگاه به کمک کویل تعبیه شده در دستگاه و جریان آب گرم عبوری از داخل کویل هوای عبوری از روی کویل را گرم کرده و آن را به فضای تهویه شونده تحویل می‌دهد. در این حالت آب گرم عبوری از کویل توسط پکیج یا موتور خانه تامین شده و منبع انرژی دستگاه گاز می‌باشد. در این حالت دستگاه مشابه فن کویل عمل می‌کند.

 توضیحی از دماتجهیز در ارتباط با مصرف برق داکت:

همچنین باید به این موضوع اشاره کنیم که این دستگاه نسبت به چیلر و مینی چیلر برق بیشتری مصرف می کند اما مصرف برق داکت اسپلیت در مقایسه با اسپلیت های دیواری کمتر است. یکی دیگر از معایب داکت اسپلیت صدای آن است که به هیچ عنوان برای سالن های کوچک و مکان هایی که به سکوت نیاز است، پیشنهاد نمی شود. درست است که داکت اسپیلت ها یکی از رایج ترین سیستم های تهویه مطبوع محسوب می شود، اما صدای ناشی از الکتروموتور فن داکت ها به دلیل قرارگیری در سقف کاذب، می تواند موجب سلب آسایش افراد شود.
 

مزایای داکت اسپلیت

1. قابلیت تامین هوای تازه از بیرون و ارسال به داخل محیط ساختمان

داکت اسپلیت ها از دو بخش یونیت داخلی (اواپراتور) و یونیت خارجی تشکیل می شوند که این دو بخش با لوله کشی مسی مبرد به هم متصل می شوند. اواپراتور به کمک فن هوا را به وسیله یک کانال از محیط بیرون می گیرد و پس از اینکه دمای آن را تنظیم نمود از طریق کانال ها هوا را به داخل انتقال می دهد. 

2. دارای سرمایش و گرمایش مطبوع

 از موارد مزایا و معایب داکت اسپلیت ها  سرمایش مطبوع در تابستان با قابلیت کاهش برق تا 50 درصد نسبت به کولرگازی ها م باشند. همچنین دارای گرمایش بسیار قوی در فصل زمستان هستند که به وسیله کویل آبگرم از پکیج یا موتورخانه استفاده می کنند و تا 20 الی 30 درصد در مصرف گاز صرفه جویی می کنند.

3. کانال کشی داکت اسپلیت

متراژ لوله‌کشی بین یونیت داخلی و خارجی بالا می باشد و سرمایش و گرمایش موردنیاز توسط کانال در هر واحد به تمام فضاها انتقال می یابد. همچنین حذف سیستم رادیاتور و لوله‌کشی‌های مربوطه سبب کاهش هزینه گشته است.

4. فیلتر نمودن هوا

مجهز به قابلیت فیلتراسیون هوای ورودی توسط انواع فیلترهای قابل شستشو که در مسیر عبور هوا قرار می گیرد.

5. امکان برگشت هوا به اوپراتور  

داکت اسپلیت ها علاوه بر تامین هوای تازه دارای مزیت دیگری مانند امکان انتقال هوا استفاده شده در محیط داخل به اواپراتور هستند که این امر سبب صرفه جویی در مصرف انرژی می گردد.

6. استقلال هر واحد از نظر مصرف انرژی

علاوه بر قابلیت نصب دستگاه برای انواع فضاهای کوچک تا بزرگ دارای قابلیت نصب دستگاه برای یک آپارتمان چند واحده که به ازای هر واحد از یک داکت اسپلیت استفاده خواهد شد. همین امر سبب می شود هزینه های سرمایشی و گرمایشی هر واحد از یکدیگر مستقل باشد.

7. نصب و راه اندازی داکت اسپلیت

از دیگر مزایای یا معایب داکت اسپلیت عدم نیاز به استفاده از تکنسین نگهداری و امکان استفاده در ساختمان‌های در حال بازسازی و تعمیر می باشد. همچنین این دستگاه در سردترین و گرم‌ترین مناطق قابل استفاده می باشد و به دلیل ابعاد کوچکی دارد امکان نصب در فضاهایی با محدودیت مکانی را داراست.

8. فن و کمپرسور داکت اسپلیت

موتور فن دستگاه دارای قابلیت انتقال قدرت به صورت مستقیم و بدون تسمه را داراست. فن دستگاه در سه سرعت بالا، متوسط، کم قابل تنظیم می باشد. همچنین کمپرسور داکت اسپلیت دارای ضریب اطمینان بالا بوده و مجهز به محافظ اضافه بار داخلی کمپرسور می باشد.

معایب داکت اسپلیت

1. عدم امکان تنظیم دما هر اتاق به صورت جداگانه

تمام اتاق های متصل به یک داکت اسپلیت هم دما می شوند. یعنی کنترل زوم ندارد و هنگامی‌که دستگاه داخل آپارتمان روشن می‌شود تمام فضا اعم از سالن و اتاق‌های خواب هم‌دما می‌شوند. باوجود ترموستاتی که در بزرگ‌ترین فضا قرارگرفته است دمای هوا اندازه‌گیری می‌شود و این از بزرگ‌ترین معایب سیستم داکت اسپلیت است. البته به کمک نصب دمپر برقی قبل از ورود هوا از دریچه به اتاق می توانید حجم هوای ورودی به هر اتاق را تنظیم کنید. ولی نکته ای که باید به آن توجه کنید این است که نصب تعدادی دمپر برقی و نیز نصب یک ترموستات کنترلی در هر اتاق سبب افزایش هزینه می گردد.

2. صدای داکت اسپلیت

یکی دیگر از معایب داکت اسپلیت صدای آن می باشد. علت آن هم وجود یک فن بزرگ در یونیت داخلی دستگاه می باشد. کاربرد این فن ایجاد هوای لازم در تمام سالن ها می باشد. بنابراین هر چه فن بزرگتر باشد صدای بیشتری تولید میکند. اما با نصب صحیح و رعایت نکاتی مانند عایق بندی میتوانید صدای دستگاه را کاهش دهید.

راه حل صدای داکت اسپلیت

امروزه داکت اسپلیت‌ها به عنوان یکی از رایج‌ترین سیستم‌های تهویه آپارتمانی به شمار می‌آیند که به علت مزایا و مختلفی که دارند در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی مورد استفاده قرار می گیرند.

از جمله مزایای استفاده از انواع داکت اسپلیت در پروژه‌ها می توان به مجزا نمودن هزینه‌های مصرف انرژی از شارژ عمومی ساختمان اشاره نمود که منجر به مدیریت مستقیم مصرف کننده و اشراف آن بر میزان استفاده و نحوه‌ی استفاده در زمان معین می‌ گردد و بهینه سازی مصرف انرژی را به دنبال دارد.

اما با وجود فوایدی که دارد متأسفانه دارای یک معضل نیز می باشد که آن هم صدای داکت اسپلیت می باشد و دلیل آن هم تعبیه‌ی دستگاه درسقف کاذب آپارتمان‌ها یا بالکن است که در بسیاری از موارد ممکن است باعث سلب آسایش شود. 

 از انواع مزایا و معایب داکت اسپلیت صدای تولید شده توسط داکت اسپلیت ممکن است از یونیت خارجی دستگاه باشد که علت آن هم احتمالا صدای فن کندانسور یا صدای لرزش کمپرسور می باشد که ممکن است صدا به داخل ساختمان انتقال یابد که این امر کمتر اتفاق می افتد. و دیگری صدای یونیت داخلی است که در سقف کاذب قرار نصب می گردد. اما راه حل کاهش صدای داکت اسپلیت چیست؟ ک در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت:

1. یونیت داخلی داکت اسپلیت را در راهرو ورودی و در مکانی دور از اتاق خواب ها و اتاق نشیمن نصب کنید.
2. در داکت اسپلیت از کانال کشی ها گرد انعطاف پذیر (فلکسیبل) به جای کانال کشی چهار گوش گالوانیزه استفاده کنید و حتما کانال ها و دریچه بازدید یونیت داخلی را به خوبی عایق بندی کنید.
3. برای نصب و راه اندازی دستگاه از کارشتاسان فنی و با تجربه کمک بگیرید زیرا نصب نادرست دستگاه و عدم رعایت استانداردها سبب ایجاد صدا در داکت اسپلیت می گردد.
4. اگر واحدی متراژ بالایی داشت از چندین دستگاه کم ظرفیت به جای یک دستگاه با ظرفیت بالا استفاده کنید.
5. از موتور فن های اینورتر که تاثیر بسیار زیادی در کاهش صدای داکت اسپلیت دارند استفاده نمایید.
6.  با استفاده و نصب دریچه برگشت هوا به یونیت داخلی در فاصله مناسب صدای دستگاه را کاهش دهید.

عملکرد سرمایش و گرمایش داکت اسپلیت

اسپلیت یونیت کانالی از دو قسمت مجزا به نام هوارسان و کندانسینگ یونیت تشکیل شده که توسط دو لوله مسی به یک‌دیگر متصل شده که سرمایش مورد نیاز را از طریق گاز فریون و کمپرسور تامین می‌کند. لازم به ذکر است که نوع کمپرسور دستگاه از نوع اسکرول می‌باشد و سیستم گرمایش این دستگاه نیز از طریق کویل آب گرم تامین می‌شود.

پس از مکش هوای داخل واحد و فیلتراسیون توسط دستگاه مذکور، عمل سرمایش یا گرمایش روی هوای ورودی صورت پذیرفته و هوای سرد و گرم نهایی از طریق یک کانال افقی (مشابه کانال کولر) و البته در ابعاد کوچک‌تر به فضاها منتقل می‌گردد. قابل توجه است که کلیه کانال‌ها فقط در سقف کاذب اپارتمان خواهد بود و به صورت عمودی تا پشت بام حرکت نخواهد کرد و دریچه‌های تعیین شده برای خروجی‌های مد نظر بنا به cfm مورد نیاز طراحی و اندازه گیری خواهد شد که عامل این سنجش با گیجی به نام داکتیلاتور می‌باشد.

انواع داکت اسپلیت

داکت اسپلیت ها از نظر کارکرد کمپرسور به انواع زیر تقسیم می شوند:

داکت اسپلیت با کمپرسور دور ثابت

این داکت اسپلیت ها با دور ثابت کار می‌کنند. یعنی برای ایجاد سرمایش به اندازه‌ی ثابتی برق مصرف می نماید. به عنوان مثال اگر دمای اتاق 25 درجه باشد و بخواهیم آن را به 20 درجه برسانیم، کمپرسور داکت اسپلیت با مصرف میزان ثابتی انرژی برق روشن می شود و بعد از رساندن دمای محیط به 20 درجه، خاموش می‌گردد. 

داکت اسپلیت اینورتر 

داکت اسپلیت اینورتر بر اساس میزان سرمایش تولیدی آن یا اختلاف دمای محیط و ترموستات بر روی دستگاه برق مصرف می نماید. مثلا اگر بخواهیم دمای اتاق را از 25 به 20 درجه برسانیم، هنگامی که داکت اسپلیت را روشن می‌نماییم کمپرسور شروع به مصرف برق تا درجه حرارت اتاق را به دمای تعیین شده ما برساند.

نحوه نصب داکت اسپلیت

در مرحله اول از نصب ابتدا باید مکان مناسب داکت اسپلیت خود را مشخص کنید و عواملی مانند نور آفتاب را نیز در نظر بگیرید سپس باید هواساز اسپلیت را نصب کنید این کار در صورتی امکان دارد که آن را در سقف کاذب قرار دهیدو بعد کانال کشی ها را انجام دهید. در مرحله بعدی باید کندانسور و هواساز با لوله های مسی به یکدیگر وصل شوند و در آخر برق آن را وصل کنید که در صورتی صدای عجیبی ندهد به این معناست که به درستی نصب شده است.

نکات خرید داکت اسپلیت

برای خرید هر دستگاهی از جمله داکت اسپلیت باید اطلاع کافی داشته باشید تا بتوانید با آگاهی کامل خرید کنید و بهترین بهره را از دستگاه خود ببرید. همچنین داکت اسپلیت خریداری شده باید با شرایط و موقعیت فضای موردنظر شما مطابقت داشته باشد. اگر دستگاهی که خریداری می کنید ظرفیت و نوع درستی نباشد مشکل ساز خواهد شد و عمل تهویه مطبوع را به خوبی انجام نخواهد داد. در ادامه به بررسی نکات خرید داکت اسپلیت به جهت بهترین انتخاب شما عزیزان خواهیم پرداخت:

1-ظرفیت دستگاه

ظرفیتی که انتخاب می کنید باید متناسب متراژ محیط باشد. به عنوان مثال اگر محیط شما 100 متر باشد به یک داکت اسپلیت با ظرفیت 30000 نیازمند خواهید بود.

2-راندمان دستگاه

داکت اسپلیتی با راندمان بالا انتخاب کنید زیرا هرچه راندمان دستگاه بالا باشد دستگاه انرژی کمتری مصرف خواهد کرد.

3-ابعاد دستگاه

ابتدا محیطی که می خواهید دستگاه را در آن نصب نمایید در نظر بگیرید سپس ابعاد دستگاه بر اساس مشخص نمایید.

2-میزان برق مصرفی دستگاه

زمان خرید داکت اسپلیت توجه داشته باشید که میزان آمپر برق مصرفی دستگاه شما با کنتور برق ساختمان‌تان تناسب داشته باشد. 

5-نوع عملکرد دستگاه

عملکرد دستگاه از جهت سرمایش و گرمایش یا فقط سرمایش حائز اهمیت است که انتخاب آن بستگی به نیاز شما دارد.