هواساز چیست؟

امروزه برای تولید هوای مطبوع و کنترل دما در بسیاری از امکان عمومی، تجاری و صنعتی از سیستم‌های هواساز استفاده می‌شود با استفاده از هواساز می‌شود در همه‌ی فصول سال دمای مناسبی در محیط ایجاد کرد و همچنین سیستم هواساز با استفاده از دمپرهای خروجی و ورودی هوا و فیلترهای متعدد سبب تازه سازی هوا در محیط می‌شود. در بسیاری از مناطق عمومی نظیر سینما، رستوران‌ها، مراکز خرید و هایپر مارکت‌ها، مساجد، ادارات، موزه، باک‌ها، تالارهای بورس، بیمارستان‌ها و هتل‌ها از هواساز به عنوان عالی‌ترین روش تهویه مطبوع مرکزی در سرتاسر دنیا استفاده می‌شود. سیستم گرمایش هواساز با استفاده از کویل گرمایی هواساز که با استفاده از آب گرم و یا بخار آب تغذیه می‌شود در فصول سرد سال ایجاد گرمای مطبوع و یکنواختی در محیط می‌کند. همچنین در فصول گرم سال کوئل سرمایشی با استفاده از آب سرد و یا گاز مبرد دمای محیط را تا دمای دلخواه پایین می‌آورد.

هواسازهای ساختمانی یا Air Handling Unit شکلی سیستم تهویه مطبوع می‌باشند که امروزه به یکی از عالی‌ترین سیستم‌های سرمایش و گرمایش در جهان تبدیل شده‌اند. این سیستم‌ها با مستقل کردن واحدهای مسکونی از یکدیگر در تامین هوای سرد و گرم با یکی از پارمترهای گرمایش با آبگرم، گازسوز، هیت پمپ، یا المنت برقی نقش به سزائی جهت حذف رادیاتور، فن کوئل یا گرمایش از کف ایجاد می‌کنند.
برای ایجاد هوای تازه در محیط، دمپرهای هوای ورودی و هوای برگشت کاملا قابل تنظیم بوده و می‌توان میزان ورود و خروج هوا را مدیریت کرد. فیلترهای متعددی در هواساز به کار گرفته می‌شود تا مانع ورود گرد و غبار، حشرات، ذرات جامد معلق در هوا به هواساز شوند. علاوه بر وجود فیلترهای موجود در هواساز امکان اضافه نمودن فیلترهایی نظیر فیلتر کیسه‌ای، فیلتر کاغذی، نمدی و رول فیلتر به هواساز می‌باشد تا با استفاده از این فیلترها هوا کیفیت بالاتری داشته باشد. در هواسازها برای توزیع مناسب هوا در کانال‌ها از فن سانترفیوژ استفاده می‌شود با استفاده از فن سانترفیوژ، هوای مطبوع کاملا یکنواخت در کانال‌ها پخش می‌شود
هواسازها به دو قسمت تبخیری و تراکمی تقسیم می‌شوند و در واقع دستگاهی است که گردش هوا را در تهویه سرمایش و گرمایش کنترل می‌کند.
اکثرا هواسازها جعبه بزرگی هستند که شامل دمنده، کویل‌های گرم و سرد، محفظه فیلتر، صدا گیر و دمپرهستند.

توضیحی برای دستگاه هواساز با هوای دوگانه
در برخی ساختمان‌ها شاید شرایط هوای مورد نیاز بخش‌های مختلف با هم متفاوت باشد. به عنوان مثال، بخشی از ساختمان به حرارت و رطوبت و قسمت دیگر به برودت و خشکی هوا احتیاج داشته باشد. در این صورت فقط راه حل استفاده از سیستم تهویه مطبوع با هوای دوگانه است. همچنین، در مواردی که احتیاج به کنترل دقیق شرایط هوای رفت باشد باید از این سیستم استفاده کرد. در شکل یک دستگاه هواساز دو منطقه‌ای نشان داده شده است. همچنین بخش M نشان دهنده محفظه مخلوط کننده و دمپرهای C برای کنترل مقدار جریان هوا استفاده می شود.
در سیستم هوای دوگانه، دستگاه هواساز از دو بخش تشکیل می‌شود. در یک قسمت رطوبت گیری و سرمایش و در قسمت دیگر رطوبت‌زنی و گرمایش هوا انجام می‌گیرد. دو کانال هوای رفت دستگاه هواساز را به ساختمان متصل می‌کند. در یک کانال هوای گرم و مرطوب و در کانال دیگر هوای سرد و خشک جریان دارد. برای هر اتاق یا بخش ساختمان از این دو کانال انشعاب گرفته می‌شود و قبل از اتاق یا بخش خاص، هوای دو انشعاب به نسبت مناسب که به وسیله دمپر و دریچه کنترل میزان هوا تنظیم می‌شود، مخلوط شده وارد اتاق می‌شوند. بدین ترتیب، هوای رفت به داخل اتاق ها می‌تواند برای هر شرایطی که لازم باشد، تنظیم شود. در صورتی که یک اتاق فقط به هوای سرد و یا فقط به هوای گرم نیاز داشته باشد، انشعاب مربوط به هوای دیگر مسدود می‌گردد.


قسمت‌های گوناگون دستگاه هواساز عبارتند از:
کویل پیش گرم کن
واحد رطوبت زن
کویل سرمایی و رطوبت گیر
کویل گرمایی
فن (بادزن)
کویل حرارتی کمکی (در صورت لزوم)
کویل برودتی کمکی (در صورت لزوم)
(SS,S): شرایط هوای رفت
(O) شرایط هوای خارج
(R) شرایط هوای برگشت (شرایط هوای داخل ساختمان)
(RR) مسیر بای پس
(D) تخلیه

برای انتخاب دستگاه هواساز نیاز به اطلاعات زیر می‌باشد:
1- افت فشار استاتیکی طولانی‌ترین مسیر کانال یا هد استاتیکی فن
2- حجم هوایی که در واحد زمان از هواساز عبور می‌کند.
3- بارهای سرمایی و گرمایی کلی ساختمان (اگر برای ساختمان بیش از یک هواساز استفاده می‌شود باید سهم هر هواساز از بارهای سرمایی و گرمایی کلی مشخص شود).
با اطلاعات بالا و مراجعه به کاتالوگ کارخانه سازنده مدل دستگاه و بعد بقیه‌ی مشخصات دستگاه مانند : نوع فیلترها، ظرفیت حرارتی کویل پیش گرم کن و اینکه با بخار آب یا آب داغ گرم می شود ، ظرفیت رطوبت زن (اگر از نوع بخاری است پوند در ساعت بخار و نیز فشار بخار که اغلب 15 پوند بر اینچ مربع است)، قدرت موتور بادزن و غیره تعیین می‌شوند.