مشعل چیست؟

اگر راندمان متوسط مشعل‌ها را 78% انتخاب کنیم، به ازای هر لیتر گازوییل معادل BTU25000 حرارت تولید خواهد شد.
با پیدایش سوخت‌های مایع و محسناتی که نسبت به سوخت‌های جامد دارند، روز به روز در مشعل‌ها پیشرفت حاصل شده است و امروزه تقریبا در اکثر دیگ‌های حرارت مرکزی و صنایع، سوخت مایع مصرف می‌شود و در نتجیه وجود مشعل‌ها ضروری است.

مشعل‌ها از لحاظ پودر کردن سوخت به سه نوع تقسیم می‌شوند:

1- فشاری
2- با فشار بخار یا فشار هوا
3- با فشار ضعیف هوا

در نوع فشاری، سوخت با فشار یک تلمبه به داخل دیگ پاشیده می‌شود و هوا نیز به طور طبیعی از اطراف نازل سوخت پاش وارد می‌شود.

در نوع دوم، سوخت به وسیله فشار هوا یا بخار به داخل دیگ فرستاده می‌شود. در این مشعل جریان سوخت از منبع تا پستانک به علت وزن مایع است و گاهی با فشار پمپ ضعیف انجام می‌گیرد.
در این سیستم به علت فشار هوا و کمپرسور و یا فشار بخار، صدای نسبتا زیادی به وجود می‌آید که از عیوب مشعل می‌باشد.
بالا خره نوع سوم، که بیش‌تر در دیگ‌های حرارت مرکزی به کار برده می‌شود و کامل‌ترین نوع مشعل است و در دو نوع مشعل با فشار کم و مشعل با فشار زیاد ساخته می‌شوند.

مشعل با فشار کم:
این مشعل تشکیل شده است از یک الکترو موتور و یک وانتیلاتور و یک پمپ سوخت که معمولا روی یک محور قرار دارند و با حرکت الکترو موتور به کار می‌افتند. پمپ، سوخت را از منبع می‌گیرد و در داخل لوله مشعل که در انتهای آن نازل قرار گرفته است، فشرده می‌کند و چون نازل دارای سوراخ‌های ریزی است، سوخت به صورت پودر به داخل کوره پاشیده می‌شود. وانتیلاتور نیز اکسیژن لازم را به وسیله هوای محیط از اطراف نازل داخل محفظه احتراق می‌رساند. در این حالت برای ایجاد شعله، احتیاج به یک جرقه است که آن نیز از دو سر سیمی که متصل به یک ترانسفورماتور فشار قوی در حدود 12000 ولتی است ایجاد می‌شود.

این جرقه ممکن است دایمی باشد که در دیگ‌هایی که محیط گرم کافی ندارند مورد احتیاج است. در این صورت ترانسفور ماتور باید دارای قدرت کار همیشگی باشد و یا ممکن است جرقه به طور متناوب باشد. یعنی در موقع شروع احتراق چند لحظه جرقه زده شود و پس از گرم شدن کوره، جرقه قطع شود. در این نوع مشعل‌ها وسایل دیگری مانند مانومتر و صافی روغن و شیر برقی (سولنویید ولو) نیز به کار برده می‌شود. شیر برقی به خصوص وقتی که منبع سوخت بالاتر از مشعل با شد حتما لازم است چون ممکن است پمپ سوخت خوب آب بندی نباشد و هنگامی که مشعل کار نمی‌کند سوخت قطره قطره وارد کوره و تبخیر شود که در موقع روشن شدن مجدد تولید انفجار خواهد کرد. ولی با وجود شیر مربوطه چون به محض از کار افتادن موتور راه سوخت نیز بسته می‌شود. از دیگ محافظت کامل به عمل می‌آید.

پمپ‌های مشعل معمولا یک طبقه هستند و در بعضی موارد ممکن است دو طبقه باشند. در حالتی که منبع سوخت پایین‌تر از مشعل باشد وجود پمپ دو طبقه ضروری است. در این مشعل‌ها مقدار هوا و مقدار سوخت به وسیله دریچه تنظیم هوا و شیر تنظیم سوخت که به ترتیب اطراف وانتیلاتور (بادرسان) و روی پمپ قرار دارند کنترل می‌شود.

عمل راه افتادن و از کار افتادن مشعل به وسیله فرمان خود کاری مانند ترموستات دیگ و کنترل دود که گاهی به جای آن سلول فتو الکتریک به کار می‌رود انجام می‌گیرد.

مشعل با سوخت مایع سنگین
این مشعل نیز مانند مشعل قبلی است، با این تفاوت که به جای وانتیلاتور یک دمنده به کار رفته و پمپ آن نیز مناسب با درجه غلظت مایع سوخت انتخاب شده است.
در موقع راه اندازی این مشعل قبلا شروع کار را به وسیله سیال گازی شکل یا سوخت سبک دیگری انجام می‌دهند که در این صورت یک دستگاه راه انداز به آن اضافه خواهد شد.
به طور کلی هر نوع مشعل برای ظرفیت‌های مختلف ساخته شده است که نسبت به ظرفیت حرارتی دیگ و انواع آن، می‌توان با تعویض نازل و تنظیم هوا از آن استفاده کرد. مثلا یک مشعل با ظرفیت 1 تا 5 و 5 تا 10 لیتر ساخته شده است که می‌توان با تغییر پستانک مصرف آن را به حداکثر یا حداقل رساند.

مشعل گازی
در این نوع مشعل، گاز بوسیله شیر خودکاری با فشار اولیه خود وارد دیگ می‌شود و با ترکیب با هوایی که همراه خود وارد کوره می‌کند، مشتعل م‌شود و در حدود 80% حرارت خود را به دیگ می‌دهد.
معمولا عمل ایجاد شعله به وسیله شمع خود کار انجام می‌گیرد. در مورد این مشعل‌ها وسایل محافظتی پیش بینی می‌شود به خصوص اینکه گاز بدون اشتعال وارد دیگ نشود. این عمل به وسیله یک کویل ترمو الکتریک که نزدیک شعله شاهد (شمع) قرار دارد کنترل می‌شود. به ترتیب که با بودن شعله کویل گرم می‌شود و جریان ترمو الکتریک از آن عبور می‌کند و پس از اثر کردن روی شیر خود کار آن را باز نگه می‌دارد. اما به محض این که شعله خاموش شد جریان ترمو الکتریک از بین می‌رود و شیر بسته می‌شود و راه ورود گاز را به دیگ می‌بندد که برای راه اندازی مجدد، باید شیر گاز را با دست باز کرد. این نوع مشعل نیز برای ظرفیت‌های مختلف ساخته شده و در دسترس است.

اصول سرویس و نگه داری مشعل گازی بدین قرار است:
1- تمیز کردن باد زن
2- رگولاتور گاز و شیرها
3- بررسی اتصالات