آشنایی با منبع انبساط

منبع انبساط:

برای انبساط حجمی آب بر اثر تثبیت فشار سیستم و امکان انبساط حجمی آب بر اثر افزایش دما در سیستم های بسته نیاز به استفاده از ظرف منبع انبساط می باشد. هدف منبع انبساط جبران کاهش فشار ناشی از کم شدن آب، کاهش فشار آب گرم شده و افزایش حجم بخار آب می باشد. منبع انبساط شامل دو مدل منبع انبساط باز و بسته می باشد.

منبع انبساط باز:

این منبع با هوای آزاد در ارتباط است و در خط مکش پمپ و در بالاترین مبدل حرارتی ساختمان نصب می‌گردد. اتصال این منبع به خط مکش پمپ باعث می شود که سمت مکش تحت فشار اتمسفر باشد و هوا نتواند به داخل سیستم نفوذ یابد. فشار استاتیکی تولید شده از ارتفاع آب در منبع انبساط که روی پمپ اعمال می‌شود باید بیش‌تر از افت فشار آب در لوله، از محل اتصال به لوله انبساط تا سمت مکش پمپ باشد. می‌توان منبع انبساط را فقط با یک لوله به سیستم ارتباط داد اما بهتر است به جهت شرکت دادن آب منبع انبساط در سیرکولاسیون، دو لوله برای رفت و برگشت آب از منبع انبساط در نظر گرفته شود. این منبع مناسب برای سیستم‌های حرارت مرکزی که دارای فشار کم و دمای حداکثر 180F می باشد. 

محاسبه حجم منبع انبساط باز:

محاسبه حجم منبع انبساط باز از دو روش انجام می‌شود. روش اول دقیق‌تر و روش دوم ساده تر است:

 - روش اول:
در این روش قدم به قدم مطابق دستور عمل می‌کنیم:
1- برای محاسبه حجم آب داخل لوله‌ها بدین ترتیب که وزن آب برحسب پاوند بر یک فوت طول لوله با قطرهای مختلف را از جداول استخراج نموده در کل طول لوله کشی (رفت به اضافه برگشت) ضرب می‌کنیم تا وزن آب در لوله‌ها برحسب پاوند بدست آید، سپس مقدار بدست آمده را تقسیم بر 8.33 نموده حجم آب را برحسب گالن بدست می‌آوریم.

2- تعیین حجم آب داخل دیگ و سایر وسایل مبدل حرارتی به گالن، این مقدار معمولا در کاتالوگ وسایل مذکور داده می‌شود.

3- تعیین درصد افزایش حجم آب بازاء افزایش دمای آب ورودی به سیستم

4- تعیین حجم منبع انبساط با استفاده از فرمول زیر:
درصد  افزایش حجم آب x (حجم آب داخل وسایل مبدل حرارتی + حجم آب درون لوله‌ها = حجم منبع انبساط


 - روش دوم:
این روش از دقت کمتری نسبت به روش پیشین برخوردار است:
V=QB/6400

V: حجم منبع انبساط باز برحسب گالن
QB [Btu/hr]: قدرت حرارتی دیگ

چنانچه ذکر شد، منبع انبساط باز ممکن است با یک لوله و یا دو لوله یکی برای رفت و دیگری برای برگشت آب، به سیستم مربوط شود.

منبع انبسا ط بسته:

این منبع در سیستم‌های گرمایش با دمای آب زیاد (بیش از دمای جوشش آب درفشار جو) و نیز در مواردی که به علت محدودیت ارتفاع موتور خانه یا هر دلیل دیگری نتوانیم از منبع انبساط باز استفاده نماییم، به کار می‌رود. این منبع که در هر جای ساختمان می‌تواند قرارگیرد، با هوای آزاد ارتباط ندارد و فشارسیستم توسط بالشتک هوا، بخار و یا یک گاز بی اثر مانند ازت که نیمی از حجم منبع را اشغال می‌کند تامین می‌گردد. حداکثر فشار بستگی به مقتضیات طرح دارد و جهت کنترل آن از شیر اطمینان استفاده می‌گردد. حداقل فشار در منبع انبساط باید به اندازه‌ای باشد که موقع سرد بودن سیستم بالاترین رادیاتور از آب پر باشد. ضمنا لازم است در تمام نقاط مرتفع سیستم شیرهای هواگیری نصب شوند.

در این مقاله بخوانید: بویلر چیست؟

مزایا و معایب منبع انبساط باز:

منبع انبساط باز دارای مزایایی از جمله بالا بودن ضریب اطمینان این مخزن در برابر فشار بالا و بالا بودن ضریب اطمینان می باشد. همچنین در مقابل دارای معایبی همچون نیاز به لوله کشی در پشت بام به جهت نصب و راه اندازی اولیه مخزن، کارکرد بهینه این مخزن در فشار پایین، درصد بالا زنگ زدگی می باشد.

مزایا و معایب منبع انبساط بسته:

منبع انبساط بسته دارای مزایایی مانند بی نیازی از قرارا گرفتن در نقظه بالایی سیستم، کمتر بودن امکان خوردگی و  زنگ زدگی و کمتر بودن هزینه آن اشاره نمود.