منبع آب

یکی از مهم ترین نیازهای زندگی روزمره، تامین آب گرم و سرد مصرفی و امکان ذخیره سازی آن در انواع ساختمان ها می باشد. به همین دلیل است که از انواع مختلف مخزن آب برای مصارف مختلف استفاده می شود. معمولا به جهت اینکه از جاذبه زمین برای ایجاد فشار آب بیشتر استفاده کنند آن را در جایی که ارتفاع باشد مثل پشت بام می گذارند. امروزه منابع آب به جهت بالا بردن افزایش سیستم حرارت مرکزی بسیار مورد استفاده قرار می گیرند. هدف اصلی منبع بالا بردن درجه گرمای آب به وسیله سیال گرم تر می باشد.

اما توجه داشته باشید که بهتر است به دلیل وزن منبع ها در ساختمان ها از دو منبع با ظرفیت های کمتر استفاده کنید. تا وزن آن تقسیم شود در مدت زمان طولانی سبب آسیب به سطح بام ساختمان نشود. در صورت استفاده از منبع آب مواقعی که با مشکل کم آبی مواجه باشید افراد می توانند به راحتی بدون احتیاح به پمپ آب لازم را تامین نمایند. این دستگاه به دلیل مقاومت بالایی که دارد علاوه بر ذخیره آب آشامیدنی در برابر ضربه، برخورد اشیای تیز و شرایط جوی مقاوم خواهند بود.

این مخزن ها در حجم ها و برند های مختلف موجود هستند و مرغوب بودن جنس بدنه آن ها از اهمیت بالایی برخوردار است. شکل ظاهری آن ها نیز به صورت عمودی یا افقی و در سایز های متنوع بوده که برای مواردی چون مصارف خانگی، پالایشگاه ها و... کاربرد دارند.

معمولا جنس منبع آب از پلمیر، فولاد و یا استیل می باشد که ضخامت آن بر اساس کاربری که دارند تعیین می گردد. برای بالا بردن بهداشت ورقه های بدنه منبع اگر جوشکاری در آن انجام شود بر روی آن رنگ اپوکسی با زینکای سرد که دارای 140 میکرون ضخامت است، استفاده خواهد شد. منبع آب در انواع مختلفی نظیر دو جداره، کویل دار و مخزن انبساط تولید می گردد که هر کدام دارای ویژگی های منحصر به فرد خود می باشند. در ادامه به بررسی هر یک از این مدل ها خواهیم پرداخت:

انواع منبع آب

از رایج ترین منابع آب مدل کویل دار و دوجداره می باشد که از آن علاوه بر ذخیره آب برای نگهداری سایر مواد نیز استفاده می شود.

منبع دو جداره

منابع دو جداره به جهت ایجاد آبگرم مصرفی در موتورخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند. این منبع از دو استوانه  تو در تو تشکیل می شوند که در یکی از آنها آب داغ به وجود آمده توسط دیگ و در دیگری آب مصرفی قرار می گیرد. هنگامی که آب به وسیله دیگ گرم می شود توسط اتصال ها به داخل منبع انتقال یافته و در بخش جداره خارجی آن قرار خواهد گرفت.

سپس آب شهری توسط پمپ و اتصالات وارد درون جداره داخلی می شود. به دلیل اختلاف دما میان دو بخش منبع حرارتی از قسمت داغ و توسط دیواره منبع به قسمت دوم که آب شهری وجود دارد می رسد و همین امر دمای آب را افزایش داده و گرم می شود. این روند باعث می شود بخش خارجی که دارای حرارت بود به خاطر این تبادل دمایی گرمای خود را از دست بدهد و سپس به جهت افرایش دما دوباره به دیگ بر گردد.

همانطور که گفته شد منبع دو جداره در ظرفیت های مختلفی تولید می شود اما پرکاربرد ترین آن ها می توان به منبع دو جداره 200، 300، 400، 500، 600، 800 و 1000 لیتری اشاره نمود. این مخزن دارای مزایایی نظیر نصب آسان، قیمت مقرون به صرفه، بی نیازی به استفاده از پمپ، عدم افت فشار و هزینه کم در تامین انرژی را نام برد. اما این دستگاه دارای معایبی نیز می باشد که بهتر است از آن اطلاع داشته باشید. این مدل از منبع نسبت به مبدل های دیگر دارای افت حرارتی بیشتری خواهد شد.

همچنین اگر لایه های داخلی آن دچار مشکاتی نظیر پوسیدگی و سوراخ شدن شوند امکان تعمیر آن ها وجود نخواهد داشت. در مقایسه با مبدل های مدل صفحه ای درصد هدر دادن حرارت در این دستگاه بیشتر است. اگر ظرفیت منبع دوجداره بالا باشد امکان شست و شو و اسید شویی آن کار سختی خواهد بود. به دلیل شکل ساختاری که دارند تنها به صورت افقی نصب می شوند به همین دلیل فضای زیادی نیز برای این کار نیازمند خواهند بود. اما به هر حال این منبع برای استفاده در مکان هایی چون کارخانه ها و یا تامین آب گرم بهداشتی منازل کاربرد فراوانی دارند.

منبع کویل دار

از تفاوت های منبع کویل دار با نوع دو جداره این است که در منابع دو جداره دستگاه مجهز به کویل نمی باشد و از دو استوانه از جنس گالوانیزه تشکیل می شوند. منبع کویل دار در ظرفیت های 200 الی 1000 لیتر تولید می شود و با هدف تامین آبگرم مصرفی در ساختمان های بزرگ، کارخانه ها، هتل ها، مدارس، استخر شنا و غیره مورد استفاده قرار می گیرند. این منبع یک مبدل حرارتی است که به منظور گرم کردن و ذخیره آب آن استفاده می شود.

 نحوه عملکرد این سیستم به این شکل است که درون آن لوله های مسی تعبیه شده که به وسیله پمپ سیرکولاتور بخار و آب خروجی ار بویلر را به این لوله ها انتقال می دهند. سپس این لوله ها که درون منبع نصب می شود، آب داخل منبع را با لوله های مسی در تماس قرار می دهد که با این کار آن را به صورت غیرمستقیم گرم نماید.

منبع کویل دار در دو مدل ایستاده و افقی طراحی می شود. و اجزای تشکیل دهنده آن شامل بدنه، لوله های ارتباطی، شیر اطمینان، دریچه بازدید، بوشن، سنسور دما، شیر تخلیه، گیج فشار و... می باشد. جنس بدنه منبع کویل دار از ورق گالوانیزه بوده که برای هر ظرفیت، فشار و دمای آب مخزن ضخامت آن فرق خواهد داشت.

کویل این سیستم نیز به جهت انتقال حرارت در منبع استفاده می شود که علت انتخاب کویل مسی در این سیستم توانایی انتقال بالای حرارت در آن می باشد. و اما دریچه بازدید که در بدنه منبع قرار می گیرد به جهت بازبینی کویل و انجام تعمیرات در صورت نیاز می باشد. لوله های ارتباطی در منبع کویل دار نیز از لوله های آب سرد، گرم و لوله های گرمایشی تشکیل می شود.

از مزایا استفاده از منبع کویل دار می توان به راندمان بالای آن و امکان رسوب زدایی آسان اشاره نمود. علاوه بر این این دستگاه به دلیل مجهز بودن کویل و داشتن ضریب انتقال حرارت بالای کویل های مسی آب را با سرعت بالایی گرم می کنند. همچنین پس از گذشت مدت طولانی از استفاده این منبع امکان تعویض کویل های درون آن وجود خواهد داشت.

منبع انبساط

یکی دیگر از منابع که کاربرد فراوانی در صنایع و کاربری های مختلف دارد مخزن انبساط است که در دو نوع منبع انبساط باز و منبع انبساط بسته (منبع تحت فشار) طراحی و تولید می شود. که در ادامه به بررسی هر یک خواهیم پرداخت:

منبع انبساط باز

همانطور که از نام این مدل از منبع انبساط مشخص است ابن دستگاه به شکل مستقیم با هوای آزاد در ارتباط است. این منابع باید همیشه با رعایت ارتفاع بیشتر از مبدل حرارتی نصب شود تا به درستی فشار دستگاه را بالانس کرده و بتوان از مواردی چون هدر رفتن آب جلوگیری کرد. بنابراین بهترین مکان برای نصب منبع انبساط باز پشت بام خواهد بود. این مدل از منبع برای سیستم های گرمایشی که با فشار کم کار می کنند بسیار مناسب می باشد زیرا فشار لازم را از محیط بیرون دریافت می کند.

از مزایای منبع انبساط باز می توان به مناسب بودن آن برای استفاده در سیستم های گرمایشی مرکزی اشاره نمود. البته اگر با مشکل کمبود فضا مواجه باشید ممکن است امکان نصب این مخزن در پشت بام نباشد. هممچنین از دیگر مزایای آن قیمت مناسب تر نسبت به منابع انبساط بسته می باشد. منبع انبساط باز دارای ضریب اطمینان بالایی مقابل فشار های بالا دارد و به خاطر کنترل دقیقی که بر روی سیستم گرمایشی دارد از خطراتی نظیر ترکیدن دیگ جلوگیری خواهد کرد.

اما در مقابل مانند هر سیستمی دارای معایبی نیز می باشد که شامل نیازمندی به لوله کشی در پشت بام در نصب اولیه منبع، عدم قابلیت کاکرد در فشارهای بالا، احتمال بالای زنگ زدگی به دلیل بودن در فضای آزاد و مصرف بالای انرژی مخصوصا در فصل های سرد سال می باشد. که قبل از خرید این مدل منبع انبساط باید آن را در نظر بگیرید.

مخزن های انبساط باز در حجم هی متفاوتی تولید می شوند و از لحاظ جنس نیز متنوع هستند. اما از رایج ترین مدل های منبع انبساط باز می توان منبع انبساط باز فلزی با ورق گالوانیزه و منبع انبساط باز پلی اتیلن را نام برد.

منبع انبساط بسته

منبع انبساط بسته که با عنوان منبع تحت فشار نیز شناخته می شود در موتورخانه نصب می شود و ساختار آن به گونه ای است که دربی برای آن تعبیه نشده بله  قسمتی از آن دارای هوای فشرده و در بخش دیگری آب وجود دارد. این منبع با هوای بیرون ارتباطی ندارد و فشار لازم برای سیستم توسط تیوپ های هوا تامین می گردد. از منبع تحت فشار به جهت صرفه جویی در مصرف انرژی و کاهش استهلاک پمپ استفاده می شود. این منابع بر اساس عملکردی که دارند به دو مدل مخزن انبساط قابل تنظیم و مخزن انبساط دیافراگمی تقسیم می شوند.

اگر منبع انبساط بسته از نوع قابل تنظیم باشد نحوه عملکرد آن به این صورت است که فشار آب به صورت مداوم در این سیستم اندازه گیری می شود و مقدار آن را در یک اندازه مشخص ثابت نگه می دارد. در واقع هنگامی که آب موجود در سیستم گرمایشی به آرامی گرم شده و  وارد منبع انبساط می گردد، مقدار آب نیز به تدریج افرایش می یابد و هوای درون مخزن نیز خارج خواهد شد.

یکی از نقص های این سیستم این است در برخی مواقع ممکن است هوا وارد مخزن آب شود و سبب ایجاد حباب درون لوله ها و سیستم گرمایشی گردد. رخ دادن این حالت سبب می شود تا شما به هواگیری لوله ها و سیستم گرمایشی نیاز پیدا کنید. اما اگر منبع انبساط بسته از نوع تیوپی یا دیافراگمی باشد به این شکل است که دستگاه دارای یک تیوپ لاستیکی هستند که سبب تقسیم منبع دو قسمت می شود.

در فضای بیرونی تیوپ هوا با گاز فشرده وجود دارد و داخل آن نیز با آب پر شده است. از معایب این سیستم می توان به احتمال آسیب تیوپ لاستیکی آن اشاره نمود که در این صورت قابل تعویض نیز نخواهد بود.